Op 28 november vond alweer de laatste praktijkbijeenkomst van 2023 plaats. Deze keer streek Wijk van de Toekomst neer in Dieren, een plaatsje in de gemeente Rheden, mooi gelegen tussen IJssel en Veluwezoom. Voor de wijk Dieren-West hebben gemeente Rheden en Werkgroep Duurzaam Dieren-West (WDDW) samen een Wijkuitvoeringsplan (WUP) ontwikkeld en vastgesteld. Op deze herfstavond hebben ze de schare toehoorders meegenomen in het lange en intensieve traject dat tot dit document heeft geleid. Dit resulteerde in één van de meest boeiende bijeenkomsten van het jaar binnen Wijk van de Toekomst.

De geformuleerde ambitie in de WUP is even ambitieus als helder: vanaf 2033 zal de hele wijk met individuele maatregelen aardgasvrij worden verwarmd. Een heel pakket aan maatregelen moet ervoor zorgen dat het elektriciteitsnet wordt verzwaard, de woningcorporaties aan de slag kunnen en particuliere woningeigenaren worden bereikt. Die moeten namelijk uiteindelijk hun woning willen en kunnen verduurzamen.

Op weg naar een WUP

Dat de gemeente en de wijk met dit uitvoeringsplan vooroplopen in Gelderland en Nederland moge duidelijk zijn. Het is één van de eerste opgeleverde Wijkuitvoeringsplannen van Nederland. De Wijkuitvoeringsplannen zijn een verdere concretisering van de Transitievisie Warmte die in elke gemeente al beschikbaar is. Ze geven aan hoe de route naar aardgasvrij er per wijk stapsgewijs uitziet. Het maakt het mooie vergezicht concreet en haalbaar.

Tijdens de praktijkbijeenkomst in Dieren-West werd duidelijk dat het maken van een dergelijk plan ook betekent dat je al werkt aan de oplossing. De afstemming met alle betrokken partijen betekent namelijk dat je coalities smeedt, de haalbaarheid van de oplossing onderzoekt en nadenkt over de vraag hoe die oplossing stapsgewijs kan worden gerealiseerd.

Een kijk in de wijk

Na een kort welkomstwoordje was het tijd om de wijk in te duiken. Dieren-West, prachtig gelegen aan de bosrand, is een hele diverse mix van (gestapelde) huur, bungalows, rijtjeswoningen en gelijkvloerse seniorenwoningen. Opvallend was het groen dat door de hele wijk slingert. Bij verschillende woningen waren al maatregelen genomen. Deze waren ook voorzien van een bordje met toelichting. Daarnaast werd verteld over verschillende collectieve inkoopacties die al waren uitgevoerd.

Terug in de Ontmoetingskerk luisterden we naar het verhaal achter het ontwikkelen en schrijven van de WUP uit de mond van de Arthur Hofstadt, projectleider van het WUP-traject in Dieren-West. Hij vertelde over de initiële opstart in 2021, net na vaststelling van de Transitievisie Warmte, en de mijlpalen sindsdien. Vanaf het begin heeft de gemeente bewoners betrokken en geïnformeerd.

Slechte tijden, goede tijden

Toch verliep de samenwerking met WDDW niet altijd even voorspoedig. Er ontstond wrevel doordat er verschillende verwachtingen waren, de samenwerking tussen verschillende stakeholders zowel op inhoud als in de relationele sfeer moeizaam verliept en het ook een nieuwe ontdekkingstocht was voor zowel gemeente als WDDW. Gelukkig trok dit in de eerste helft van 2023 bij na een aantal interventies en besluiten en kon er constructief worden gewerkt aan de oplevering van de WUP, waar de bewoners ook bij werden betrokken, bijvoorbeeld met het wijkfestival Energie in de Wijk. Uiteindelijk is dat document na een lange consultatiefase, net na de praktijkbijeenkomst, met succes door de gemeenteraad geleid.

Vervolgens was het woord aan Gerhard Heerink (WDDW) die reageerde op het verhaal van Arthur. Hij beaamde het onbehagen dat de groep onderweg ervaarde, maar benadrukte vooral dat de verhoudingen ondertussen weer goed zijn. De werkgroep is blij met de plannen die er liggen en, samen met de gemeente, actief betrokken bij de uitvoering. Een recente mijlpaal is de opening van de energiewinkel waar bewoners iedere zaterdag advies kunnen krijgen.

Geleerde lessen

Tenslotte deelden Arthur en Gerhard nog een aantal lessen met alle aanwezigen:

• Bij samenwerking bewoners, gemeente (en derden): spreek verwachtingen naar elkaar expliciet uit
• Lever sneller een werkdocument op, een eerste versie of een openingsbod
• Neem ruim de tijd voor het gesprek: met inwoners, met stakeholders én met gemeente
• Heb niet de illusie dat je snel een groot deel van de wijk betrokken hebt; het merendeel doet pas mee bij een concreet aanbod
• Wees blij als je een breed palet aan reacties uit meerdere lagen van bevolking krijgt

Razende Reporter

Ook de Razende Reporter streek neer in Dieren-West en sprak daar met John van Ameijde en Arthur Hofstad. En ondanks de sneeuw was het een warme ontmoeting. John werkt bij gemeente Rheden als verbinder tussen de bewoners en gemeentelijke organisatie. Vanuit deze rol is hij betrokken bij het Wijkuitvoeringsplan van Dieren-West. Hieronder zie je hoe hij de wijk weet te betrekken en waar ze samen in Dieren-West naartoe werken.

Arthur is Projectleider Aanpak Energiearmoede bij de gemeente Rheden en is vanaf meet af aan betrokken bij de ontwikkeling van het Wijkuitvoeringsplan (WUP) voor Dieren-West. In de onderstaande video deelt hij o.a. tips voor andere gemeenten die aan de slag zijn/gaan met WUP’s. Ook maken we een stop langs de “vogelhuisjes” in de wijk die als inspiratie dienen voor bewoners.