Razende Reporter
Verslag Excursie Nationaal Warmtecongres
Over de gastheer van het Warmtecongres in 2023 het volgende: Apeldoorn heeft de grote ambitie om in 2050 van het aardgas af te zijn: 72.000 woningen en 9.200 gebouwen zijn dan overgeschakeld van aardgas naar duurzame warmte. De stad wil voor elke buurt bekijken welke vorm van duurzame warmte het beste past en hiervoor duidelijke plannen maken door na te denken over vragen als: Wat is de beste duurzame oplossing? Wat zijn de kosten? Hoe kan het plan uitgevoerd worden? Sámen met partners en inwoners werkt Apeldoorn hard om dit te bereiken.
Het Nationaal Warmtecongres vond dit jaar mede daarom plaats in Apeldoorn. Tijdens het congres draaide alles om verbinden en samenwerken. Twee principes die noodzakelijk zijn om ambities zoals die in Apeldoorn waar te maken.
Op donderdag 12 oktober vond het congres plaats in Theather Orpheus, op woensdag 11 oktober was er als voorproefje een excursie langs verschillende initiatieven of bedrijven zoals de aardgasvrije wijk Kerschoten, Remeha als ontwikkelaar van hybride warmtepompen en het innovatieve NewTechPark waar onderwijs, overheid en ondernemers samen werken aan het opleiden van technische personeel voor de toekomst. Uiteraard was de Razende Reporter aanwezig om voor de community van Wijk van de Toekomst een verslag te maken over de hoogtepunten van dit interessante evenement!
Op pad met de Razende Reporter tijdens de excursie in Apeldoorn
Start op het Stadhuis
Na een welkomstwoordje van wethouder Danny Huizer, waarbij Wijk van de Toekomst uiteraard ook genoemd is als ondersteuner van de Gelderse warmtetransitie, vertrokken de drie groepen met genodigden in bussen voor ieder hun eigen route. Onderstaand licht de razende reporter een aantal initiatieven/bedrijven uit die hij bezocht heeft.
NewTechPark
De eerste stop was NewTechPark, een plek waar techniek, innovatie en onderwijs samenkomen. Hier leren jongeren en volwassenen hoeveel kansen techniek biedt. Jaarlijks ontvangen ze maar liefst 4000 schoolkinderen. Tijdens ons bezoek was er een kakofonie van enthousiaste klassen die kennismaakten met allerlei technische toepassingen: Van medische apparatuur tot logistieke uitdagingen in de pakkethandel. Kortom, leren, ontdekken en innoveren in Apeldoorn en daarbuiten. Mensen uit zowel het onderwijs als het bedrijfsleven zitten aan het stuur waardoor er een direct toegang tot netwerken is.
Kerschoten
Tijdens de excursie namen we met de bus ook een kijkje in de wijk Kerschoten. In Kerschoten Energieneutraal (KEN) werken bewoners, bedrijven, woningcorporaties en lokale partijen samen aan één doel: een energieneutrale wijk met duurzame warmte door middel van een warmtenet. Kerschoten is een jaren ’60 wijk met 3.000 huishoudens, waarvan veel sociale huur en lagere inkomens. Door de dichtheid van de bebouwing bood de wijk kansen. Al in 2013 sloten actieve bewoners de handen ineen met gemeente en andere partijen en heeft nog altijd een grote rol. De werkgroep Warmte fungeert gedurende het project als klankbordgroep, kozen de warmteleverancier en maakten concreet wat er aan de woningen gebeuren moest en hoe dit gecommuniceerd werd.
Xandra van Lipzig (Energietransitie gemeente Apeldoorn) en Marjolein Tillema (Wijkregisseur Kerschoten) deelden het verhaal van de wijk. Zoals gezegd was een actieve groep bewoners in een vroeg stadium betrokken. Ook de woningcorporaties (1100 woningen) waren voorstander van het warmtenet en wilden investeren. De bron voor het warmtenet is het waterzuiveringsbedrijf RWZI wat vlakbij ligt. Op het RWZI-terrein staan grote warmtepompen die warmte uit effluent halen en aardgas wordt alleen gebruikt als back-up. Een groot buffervat zorgt voor de opslag van warmte, vult zich bij een overschot aan duurzame energie en is goed voor de netbalans, tarieven en biedt zekerheid van levering. In de warmteketen zijn er goede onderlinge afspraken tussen de bronhouder, de warmteproducent, de warmteleverancier en de bewoners en kleine bedrijven. Al met al dus een mooi voorbeeld voor andere wijken.
Momenteel zijn het spannende tijden voor alle betrokkenen in Kerschoten want het principebesluit ligt bij de gemeenteraad. Het college van burgemeester en wethouders neemt een volgende stap in de realisatie van een warmtenet in de wijk Kerschoten en Kerschoten-West. Succes Kerschoten met deze volgende stap!
Naast Kerschoten zijn er in Apeldoorn nog drie andere Wijken van de Toekomst: De Maten, De Parken en Loenen. Daar wordt de komende jaren gestart met de overstap naar duurzame warmte.
Remeha
Remeha heeft de grootste productievloer van warmtepompen van Nederland. Dat is op zich iets om trots op te zijn en wij waren welkom voor een inkijkje op de plek waar ze de Elga Ace hybride warmtepomp maken. De fabriek in Apeldoorn richt zich vooral op de Nederlandse markt waar tot februari 2022 de vraag naar warmtepompen enorm was de afgelopen twee jaar.
Vanwege het feit dat er een daling zit in het aantal dagen per jaar dat het in Nederland kouder van 5 graden is, zit er volgens Rick Bruins (Business Development manager bij Rehema) meer toekomst in hybridepompen dan in all-electric. Rick gelooft in deze oplossing omdat men dan altijd de keuze heeft voor verwarmingsopties en er op deze manier doorgebouwd kan worden vanuit het huidige elektriciteits- en gasnet. Daarnaast is all-electric volgens Rick meer belastend voor het net en het transport van elektriciteit is duurder dan dat van gas.
We dankten Rick voor zijn visie en de rondleiding en vervolgen onze reis. Gaaf om te zien met wat voor precisie en efficiëntie ze hier aan het werk zijn.
Kiwa
Bij de volgende stop doken we weer de techniek in. We reden het Kiwa-terrein op voor een bezichtiging van een huis dat op waterstof verwarmd wordt en het lab, waar Kiwa allerlei warmtepompen test.
Kiwa en Alliander openden in Apeldoorn het Hydrogen Experience Centre: een als woonhuis ingerichte demo- en opleidingslocatie waar vakmensen leren hoe ze de aardgasvoorziening in woonwijken geschikt zouden kunnen maken voor waterstof. Tijdens de tour leerden we veel over de mogelijkheden van waterstof. Zo zijn de leidingen in veel Nederlandse huizen geschikt voor waterstof. Het feit dat waterstofmoleculen kleiner dan aardgasmoleculen zijn, maakt het ook weer spannender omdat hier dus lekkages op de loer zouden kunnen liggen.
De focus voor Kiwa ligt nu onder andere op Nederland enthousiast krijgen voor verdere toepassingen van waterstof en vervolgprojecten. Daarnaast wachten ze de uitkomsten van de pilot in Lochem af. Daar zijn sinds eind vorig jaar 12 (monumentale) woningen over op waterstof.
Energiepunt Apeldoorn
Als toetje gingen we nog langs bij het Energiepunt van Apeldoorn, en dat was er eentje uit de categorie last, but not least. Medewerkers van de gemeente Apeldoorn vertelden een stukje over de plek en welke duurzame materialen gebruikt zijn voor het interieur. Daarnaast deelden ze de ambities van het Energiepunt als experience center en hoe de plek bij gaat dragen aan het energieneutraal maken van de hele gemeente.
We kregen een rondleiding van Aladdin en als Razende Reporter kan ik wel stellen dat er bij het Energiepunt mensen werken met veel vakkennis die graag meedenken over het verduurzamen van jouw woning. Naast het feit dat je veel informatie kunt inwinnen over verschillende maatregelen, kun je ze ook daadwerkelijk bekijken. Dus woon je in Apeldoorn of omgeving? Ga zeker eens langs!